Werkt een vrouwenquotum? Een gesprek tussen politicoloog en hoogleraar

Het FD ging in gesprek met politicoloog Julia Wouters en hoogleraar toegepaste economie Barbara Baarsma. Hoe denken zij over het verplichten van bedrijven een minimumpercentage vrouwen in de top te benoemen (vrouwenquotum) en werkt dit volgens hen?

Ingroeiquotum

In Nederland geldt vanaf 1 januari 2022 de wet ‘Evenwichtiger maken van de verhouding van mannen en vrouwen in de raad van commissarissen en raad van bestuur’. Dit bestaat onder andere uit een Ingroeiquotum voor beursgenoteerde bedrijven in NL (ongeveer 100): een nieuwe benoeming moet bijdragen aan een gelijkere man-vrouwverhouding. Maar is dat wel een goed idee? Barbara Baarsma (tegenstander) en Julia Wouters (voorstanders) gaan hierover met elkaar in discussie.

Ideale situatie

De ideale situatie zou natuurlijk zijn dat er helemaal geen vrouwenquotum nodig is. Daar zijn beide vrouwen het over eens. Volgens Baarsma gaat het in de eerste plaats om diversiteit en inclusie. Voortgang op dat vlak moet niet alleen in de bestuurskamers en in toezichthoudende rollen, maar ook in de laag daaronder. Wouters ziet inderdaad ook dat het probleem bij het middensegment ligt. Maar is ook van mening dat meer vrouwen in leidinggevende functies uiteindelijk leidt tot een diversere en meer inclusieve bedrijfscultuur.

Vrijwillig versus verplichting

We weten inmiddels dat diversiteit en inclusie leidt tot betere teamprestaties. Dat wil iedereen. Het moet een cultuuromslag worden. Dat is volgens Baarsma uiteindelijk veel effectiever dan de verplichting opleggen. Wouters is het ermee eens dat er meer moet gebeuren, maar tot nu toe is het op vrijwillige basis nog niet echt gelukt. Het probleem verdwijnt niet vanzelf.

Hardnekkige vooroordelen

Bij een goede leider wordt nog steeds gedacht aan een stereotiep mannelijk gedrag, zegt Wouters. Een vrouw die hetzelfde gedrag vertoont wordt al snel gezien als een ‘haaibaai’. Vrouwen zijn vaak minder competitief dan mannen. Willen vrouwen binnen een organisatie tot hun recht komen, dan moet er meer gebeuren volgens Baarsma. Daar zijn beide vrouwen het over eens: je hebt in de top een goede mix nodig van eigenschappen en vaardigheden die in gelijke mate worden gewaardeerd.

Talent onbenut

Er is nu nog teveel talent dat niet benut wordt. Het helpt hierbij volgens Baarsma niet mee dat je als vrouw aan de top het verwijt kunt krijgen dat je er niet voldoende voor je kinderen bent.
Het quotum moet ook geen excuusmiddel worden. Dat je gedaan hebt wat moest, maar dat er in de bedrijfscultuur weinig verandert, vindt Baarsma. Volgens Wouters moet zo’n verandering prioriteit hebben in de boardroom, anders bereik je weinig. Er moet een norm worden gesteld, want ze zijn er wel volgens Wouters; geschikte topvrouwen. En wat Wouters betreft moet je vooral sturen op vaardigheden. Daar is Baarsma het mee eens. En wat haar betreft mogen vrouwen ook vaker zélf hun vinger opsteken als er een goede functie vrijkomt. Laat zien wat je wilt.