Een veilige, inclusieve werkcultuur: zorg dat je problemen op tijd signaleert

Eén op de zes mensen heeft te maken met ongewenste omgangsvormen op het werk. Een groot deel hiervan blijft lang met de negatieve gevolgen rondlopen zonder zich hierover uit te spreken. Bibi Schmidt, oprichter van Blue Feniks, heeft als doel een veilige werkomgeving creëren voor iedereen. “Tot je recht komen in je werk. En de wens dit voor een ieder haalbaar te maken.”

Ongewenste omgangsvormen is het probleem van iedereen

Blue Feniks is ooit begonnen toen Bibi zich ging verdiepen in hoe vaak ongewenste omgangsvormen voorkomen op het werk. Mede door de tijdsgeest werd het steeds duidelijker hoe groot dit probleem is, en dat het aandacht verdient. Niet alleen een onderwerp voor zelfontwikkeling of zelfverbetering, maar een complexe realiteit van intermenselijke relaties.

“Het niet bespreekbaar maken van negatieve ervaringen is een veel voorkomende reactie bij mensen. Het valt me vooral op hoelang mensen hiermee rondlopen. Jaren. Dit heeft te maken met verschillende factoren zowel op persoonlijk, organisatorisch als maatschappelijk vlak. Maar de laatste tijd hangt er verandering in de lucht, kijk maar naar de #MeToo-beweging en de ontwikkelingen rondom The Voice.”

Effectieve communicatie bij bedrijven

Bedrijven zien nog onvoldoende hoe actief omgaan met omgangsvormen hen een enorm voordeel kan opleveren in het werven en behouden van medewerkers. Nu worstelen ze vaak met hoge verzuimcijfers of vinden het lastig om het juiste personeel aan te trekken. Vaak ligt dit aan de manier waarop mensen met elkaar omgaan en communiceren. “Bij incidenten waarbij het gaat om strafbare feiten, kan je veel stelliger een grens trekken van wat ontoelaatbaar is. Maar als je het hebt over omgangsvormen in het algemeen, dan is er een groot grijs gebied. Hierbij speelt veel meer de perceptie van wat een individu als prettig ervaart of juist als zeer onaangenaam. Kan je een collega bijvoorbeeld vertellen dat ze een mooie jurk aanheeft of dat ze er aantrekkelijk uitziet?”, vertelt Bibi.

“Iedereen ziet en ervaart de wereld op een andere manier. Maar ook wanneer we het eigenlijk eens zijn met elkaar of over hetzelfde praten, kan het voorkomen dat we elkaar niet begrijpen. Dit heeft te maken met de complexiteit van menselijke communicatie. Taal is niet direct eenduidig. Woorden dragen voor iedereen een andere lading. Het referentiekader van de ontvanger speelt hierbij een rol. Dat is één van de redenen waarom effectief communiceren zo lastig kan zijn. Zeker wanneer verschillen in achtergrond en referentiekader groot zijn. En dan wordt gedrag ineens ongewenst.”

Maak het bespreekbaar

Bibi legt uit waarom het bespreekbaar maken van ongewenst gedrag voor veel mensen moeilijk is: “In de praktijk blijkt dat ruim de helft van de mensen dit niet doet. Uit angst voor de gevolgen, uit schaamte, maar ook uit loyaliteit naar een collega. Of simpelweg om niet gelabeld te worden als ‘zeurpiet.’ Door het niet bespreekbaar te maken, blijft het gevoel van frictie bestaan en dat brengt veel persoonlijk leed met zich mee, alsook schade aan het bedrijf. Vaak verlaten deze mensen de organisatie zonder dat de werkelijke oorzaak van het vertrek aan het licht is gekomen.”

In de praktijk blijkt dat vroegtijdig signaleren het verzuim per medewerker met twee tot drie weken kan verminderen.

Bibi Schmidt, oprichter en directeur, Blue Feniks

Drie tips om ongewenste omgangsvormen te voorkomen:

1. Vroegtijdig signaleren
   Informeer je werknemers over omgangsvormen en wrijvingen. Door ongewenst gedrag vroegtijdig te signaleren, kan je het op tijd en effectief oplossen.
2. Psychologische veiligheid
   Werk actief aan een bedrijfscultuur waarbij psychologische veiligheid het fundament is. Je gaat dan merken dat er ruimte is om te leren van incidenten. En je werkt samen aan een goed functionerende en prettig werkomgeving.
3. Focus op lerend vermogen
   Herken en erken zowel de verschillen als de overeenkomsten tussen mensen. Integreer diversiteit structureel in alle onderdelen en werkprocessen in je organisatie. Dit perspectief biedt de ruimte voor wederzijds begrip, om van elkaar te leren en om elkaar aan te vullen.

Blue Feniks helpt bedrijven, door middel van een eenvoudige app, met het vroegtijdig signaleren en adresseren van frictie en ongewenst gedrag op de werkvloer, zodat bedrijven op tijd kunnen ingrijpen en schade kunnen voorkomen. Naast het voldoen aan wettelijke vereisten rondom arbeidsomstandigheden, ondersteunt de app werknemers hiermee om beter samen te werken. “In de praktijk blijkt dat vroegtijdig signaleren het verzuim per medewerker met twee tot drie weken kan verminderen. Dat het aantoonbaar de bedrijfsschade vermindert. En dat het een positief effect heeft op de tevredenheid en de motivatie van medewerkers. Daarnaast is het extra aantrekkelijk voor werkzoekenden als een werkgever prioriteit maakt van het welzijn en werkgeluk van de werknemers.”