De toekomst van het mannenbolwerk

De Amsterdamse Zuidas staat bekend als een masculien bolwerk waar machocultuur aan de orde van de dag is en kwetsbaarheid wordt afgestraft. NRC sprak met tien mannen die er werken, van medewerkers tot topmanagement, en vroeg hen hoe zij de Zuidas ervaren én hoe zij de toekomst voor zich zien.

De meeste mannen die meewerkten aan de interviews wilden anoniem blijven. Ze onderschrijven de masculiene cultuur en noemen het “haantjesgedrag” en “af en toe je spierballen laten zien”. Ze zien ook dat de verhoudingen aan de top niet in balans zijn – er is een grote oververtegenwoordiging van de witte, heteroseksuele man – en denken dat deze verhoudingen langzaam aan het verschuiven zijn. Dat laatste is echter nog maar de vraag: hoewel de meeste bedrijven op de Zuidas inmiddels beleid voeren om diversiteit te vergroten, had in 2020 nog maar 10 procent van grote Nederlandse bedrijven een evenwichtige verdeling aan de top.

Jezelf zijn?

De meeste bedrijven op de Zuidas hebben een diversiteitsbeleid dat gericht is op een inclusieve cultuur waarin mensen “hun authentieke zelf” kunnen zijn. Dit beleid richt zich meestal op ondervertegenwoordigde groepen. Onderzoek wijst echter uit dat de masculiene norm ook beperkend kan zijn voor mannen. Zijn de Zuidas-mannen zelf wel vrij zijn om “hun authentieke zelf” te zijn op de werkvloer? Uit de interviews blijkt dat de meeste mannen denken geen last van de masculiene normen te ondervinden. Ze vinden het logisch dat ze zich op werk extraverter, masculiener en competitiever moeten gedragen. Ze zijn gewend om zich te conformeren aan groepsdruk en de heersende norm waarbij kwetsbaarheid wordt afgestraft en een grote mond wordt beloond. Bij een aantal geïnterviewden werden deze mores al op studentenverenigingen met de paplepel ingegoten.

Nieuwe generatie, nieuwe kansen?

Een partner bij een groot advocatenkantoor signaleert wel een verandering in het soort gesprekken dat hij voert met sollicitanten. Waar zij er eerst alles voor wilden geven om partner te worden, gaat het tegenwoordig steeds vaker over werk-privé-balans. Is er ruimte om op lange reis te gaan, en wat doet het bedrijf voor hen? Ze zijn op zoek naar een inspirerende, leuke en veilige werkomgeving. Ook een partner bij een ander bedrijf ziet hoe jongere generaties veel minder geobsedeerd zijn door het klimmen op de carrièreladder en meer bezig zijn met hun persoonlijke geluk. In zijn woorden zijn jongeren zich in tegenstelling tot de oudere generatie wel bewust van hun ontwikkeling en hun identiteit. “Misschien hebben wij dat wel met z’n allen heel erg weggestopt. Ik geloof dat we daar een beetje balans in zouden moeten vinden, dat je zegt: oké, in deze omgeving moet ik misschien iets anders acteren, maar zonder dat ik mezelf verlies.” Wat hem betreft begint dat met leiders die luisteren en zich kwetsbaar durven opstellen, ook op de Zuidas.